Maymunun türü yaşam süresi üzerinden doğrudan etkiye sahiptir. Kapuçin olarak isimlendirilen küçük maymun türleri doğada 15 ile 20 yıl kadar yaşayabilir. Bu türe göre epey irice gözüken Makak, orta boy maymun sınıfına girer. Makakların yaşam süresi 20 ile 30 yıl arasında değişmektedir.
Popülasyonda doğal olarak ürüyerek yaşamsal döngüsünü belirli bir yaş sınırına kadar sürdüren maymun türünün içinde en uzun yaşam süresine sahip olanı hangisidir? Diğer maymun türlerine göre ortalama 35 ile 50 yıl yaşam süresine sahip olan maymun türü Orangutandır. Büyük maymunlar sınıfına giren orangutanlar diğer türlere göre daha uzun ömürlüdür.
İçindekiler;
Primatlar takımının en gelişkin canlısı maymunlar ortalama 15 santim uzunluğunda ve 120 gram ağırlığındadır. Fakat bu sınıflandırma maymunun değişen türüne göre farklı olmaktadır. Yaklaşık 30 milyon yıl önce ortaya çıktığı bilinen maymun türünün ne kadar yaşadığı aşağıdaki listeden takip edilebilir:
- Siyah Uluyan Maymun: 15 ile 20 yıl
- Cüce İpek Maymunu: 12 yıl
- Aslan Kuyruklu Şebek: 20 yıl
- Gine Babunu: 35 – 45 yıl
- Macaca Fuscata: 27 yıl
- Mandril: 20 yıl
Evcil Maymunlar Kaç Yıl Yaşar?
Maymunların ömürleri türlerine göre değişmekle beraber ortalama olarak bir evcil maymunun hayatta kalabilme süresi ortaya çıkarılmıştır. Doğa şartlarından uzaklaştırılarak ev şartlarında bakılmaya uygun hale getirilen maymunların ortalama ömrü 12 yıl olarak literatüre geçmiştir.
Bu yazı ilginizi çekebilir;
Peluş Halı Nasıl Yıkanır? (Nasıl Kabartılır)
Maymunların evde bakılan çeşitleri de farklı türlere ayrılır ve bu ayrımdan kaynaklı olarak evcil maymunların yaşam süresinde değişiklik gözlemlenebilir. Örneğin; kapuçin maymunu 30 yıla kadar yaşayabilir ancak sincap maymunu en az 15 yıl yaşar.
En Tehlikeli Maymun Türü Hangisidir?
Bazı kaynaklar maymun türlerini tehlike seviyesine göre gruplandırmıştır. Maymunların evcil hayvandan farksız olduğunu düşündürecek cana yakın ve uysal türleri dışında kişinin can güvenliğini doğrudan etkileyecek tehlikeli maymun türleri de bulunur.
Bazı kaynaklara göre doğadaki en güçlü maymun 300 kiloya yakın heybetli vücudu ile Gorildir. Tabiatları sakin olsa da iri ve heybetli görüntüsü onları zaman zaman tehlikeli hale getirebiliyor. Bir de tarihi kaynaklara geçen kuyruklu eski dünya maymunları bulunuyor. Literatürde Köpeksi Maymunlar olarak yer alan bu tür en kalabalık maymun ırkıdır. Peki hepsi bu kadar mı?
Agresif tavırları ve güçlü vücutları ile öne çıkan babunlar türünün en huysuz hayvanıdır. Sinirlendiğinde oldukça hırçın hale gelen Makaklar ile öfkesi yarışır.
Maymunlar Yılda Kaç Kez Doğurur?
Maymunlar en iyi şartlar altında bakıldıklarında dahi 16 yıla kadar ömre sahiplerdir. Doğada kendiliğinden oluşum gösteren bir düzen içerisinde dişi Velvet maymunu ergenliğe ulaştığı andan itibaren üremeye başlayabilir ve yılda bir kez doğum yapar.
Ergenlik döneminde küçük maymun türlerinde görülen bu doğurma sıklığı yaşlanma dönemi ile beraber büyük maymun türlerinde en az 3 en fazla 5 yıla kadar ulaşabilir. Şempanze ve goril gibi maymun türlerinde 5 yılda bir doğurma gözlemlenebilir. Gebelik süresi ise en az 4 en fazla 8 aya kadar yayılabilir.
Türkiye’de Maymun Var Mı?
Maymunların Türkiye’de doğal bir yaşam alanı bulunmamaktadır. Bu sebeple doğal olarak var olan bir maymun türü Türkiye’de bulunur demek doğru değildir. Ancak farklı ülkelerden hayvanat bahçelerine getirilerek insanlarla buluşturulan pek çok maymun türü olduğu da söylenebilir.
Bazı durumlarda özel izin alınarak da evcil olarak maymun bakıldığı da bilinir. Türkiye’de nerede maymun bulunuyor? Ankara’nın Kızılcahamam Soğuksu Milli Parkı’nda dev bir hayvan popülasyonu mevcuttur. Bu parkta Kazan Hıdır Dağı’ndan çıkarılan yaklaşık 9 milyon yıllık bir maymun fosili de bulunur.
Dünyada Avustralya ve Yeni Gine ülkeleri dışında yağmur ormanlarında da sıklıkla rastlanan maymunlar aslında Yavuz Sultan Selim döneminde Kuzey Afrika fetihleri ile birlikte şu anki Türkiye’de daha çok görülmeye başlanmıştır.
O dönemlerde maymunlar gemilerde gözcülük yapmakta kullanılmaktaydı. Herhangi bir tehlikeye rastladıklarında ya da farklı bir gemi gördüklerinde anında haber vermek için kullanılmıştır.
Türkiye’de belirli bir bölgede aktif bir maymun popülasyonu olduğu söylenemez ancak 2012 yılında yapılan bir çalışma geçmişe dair ilginç sonuçları ortaya çıkarmıştır. Çankırı’da Çorakyerler kazılarında bir keşif fark edilmiştir. 8 milyon yıl önce bu bölgede yaşamış maymun ve goril fosillerine rastlanmıştır.
Maymunlar Nerede Yaşar?
Maymunların doğal yaşam alanı orman, çöl, bozkır ve karlı dağ yamaçlarıdır. Yaşadıkları yerlere göre iki farklı grupta bir araya gelirler. Güney Amerika’da yeni dünya maymunları yaşarken Afrika ve Asya’da eski dünya maymunları yaşar.
Goril dünyanın en eski ve büyük yaşayan primat cinsi olarak bilinir. Diğer primatların aksine yerde yaşayan bu varlık otçuldur. Ekvator Afrikası’nın yağmur ormanlarında yaşam sürer. Tropikal bölgelerde daha çok yaşamsal faaliyetlerini sürdüren maymun türleri Afrika, Güney Amerika ve Asya olarak 3 farklı gruba ayrılır.
Asya maymunları Gibbonlar ve Makaklardır. Afrika maymunları Babun, Şempanze ve Gorildir. Güney Amerika maymunları Marmoset ve Kapuçinlerdir.
Şempanze Kaç Yıl Yaşar?
Şempanzelerin dişi ve erkek türüne göre yaşam süreleri değişkenlik gösterir. Bir diğer adı ile Bayağı şempanze primatlar grubunun en büyük insansı maymunları arasında iki türden birini temsil eder. Dişi bir şempanzenin yaşam süresi 39, erkek bir şempanzenin yaşam süresi ise 32 yıldır.
Son yıllarda soyu gittikçe azalan şempanzeler vahşi doğada veya bir kafesin içerisinde esaret altında oluşları değerlendirilerek yaşam süreleri belirlenir. Bu konuya daha net bir ifade getirmek gerekirse oldukça sert ve yaşam koşullarının zor olduğu vahşi doğada bir şempanzenin ömrü 33 ile 40 yıl arasında değişirken kafes gibi bir ortamda esaret altında bulunan bir şempanzenin ömrü 40 ile 50 yıl arasında değişebilir.
Bu sürelerde üç aşağı beş yukarı değişim olmasındaki sebeplerden biri şempanzenin bulunduğu yaşam alanı, düzenli bir ortamda bakılıp bakılmadığı ve güvenilir bir yaşam standardına sahip olup olmadığı ile de ilgilidir.