Kuru buz, karbondioksitin katı formunu ifade eder. Atmosferik basınçtan kaynaklı olarak sıvı duruma geçemeden katıdan gaz haline geçip geçici bir soğutma unsuru olarak kullanılır. Suyun buz haline dönüşebilmesi için 0 derecenin altına düşmesi gerekir. Bu hale eriştiğinde ise kuru buz oluşur. Gıda taşımacılığında öne çıkan kuru buz, uzun süre soğuk kalabilir. Doğru izolasyon yöntemi sağlandığında, düşük sıcaklığı sabit pozisyonda tutabilir.
İçindekiler;
Kuru Buz Nerede Satılır?
Kuru buz evde üretilemez. Marketlerin derin dondurucularında ya da perakende satış firmalarının ürün satışı yaptığı işletmelerden satın alınabilir. Üreticiler ya da dağıtım şirketleri tarafından satışa sunulan kuru buz, internet üzerinden çevrimiçi ortamda da satılmaktadır.
Kuru buzun bulunmadığı hallerde evde yapılabilir mi? Uzmanlar, bu konuda vatandaşlara dikkatli olunması gerektiğine dair uyarılarda bulunmuştur. Evde kuru buz yapılabilir; ancak, sonuçları ciddi yanık ve yaralara yol açabilir. Evde kuru buz yapmaya çalışanların, koruyucu elbise ve koruyucu bir eldiven ile işlemin başlatılması önerilir. Bilinçsiz şekilde yapılacak herhangi bir işlem, kalıcı cilt hasarına sebep olabilir.
Kuru Buz İçilirse Ne Olur?
Kuru buz, içilmeye çalışıldığında aşırı soğuk bir madde olmasından dolayı hücrelerde yüksek duyarlılık gösterir. Ele alındığı anda hücreyi anında dondurur. Bu durum, cildin tahriş olmasına sebep olur. Kuru buza dokunan bir kişi kendini nasıl hisseder? Kuru buza çıplak elle dokunulduğunda, ateşte yakıyormuş gibi bir his meydana gelir. Bu his, şiddetli bir acıyla birlikte can yakabilir. Sadece dokunulduğunda cilde bu denli acı ve ağrıya sebep olan kuru buzun, asla içilmemesi, ağza alınmaması ve yutulmaması gerekir.
Kuru Buz Nasıl Yapılır?
Kuru buz, karbondioksitin gaz haline geçiş sürecini ifade eder. Karbondioksit, önce sıvılaşır. Ardından dondurulur. Sıvı haldeyken hızla doldurulduğunda, gaz haline geçiş yapar. Özel laboratuvarlarda üretilen kuru buz, bilimsel olarak şu aşamalardan geçer:
- Karbondioksit gazı, saflaştırma işlemlerinden geçirilir.
- -20 derecede 20 bar basınç uygulanır.
- Gaz haline gelen bu sıvı, kapalı fanus ya da tanklar içinde tutulur.
- Ardından kullanılmak istenen alana püskürtülür.
- Bu aşamada enerji etkisiyle, donarak katı hale geçiş yapar.
Kuru Buz Nasıl Kullanılır?
Kuru buz, gıda sektörü başta olmak üzere eğlence, taşıma, lojistik, seracılık ve haşere ilaçlama gibi farklı sektörlerde kullanılabilir. Bilimsel olarak sıvı nitrojen adıyla da bilinen kuru buz, profesyonel mutfaklarda kullanılabilir. Dondurma gibi soğuk ortamlarda taşınması gereken gıdaların muhafazasında tercih edilir. Kuru buz kullanılırken muhakkak koruyucu kıyafetler, eldiven, gözlük ve maske kullanılmalıdır.
Kullanmaya başlamadan önce yangın söndürme ekipmanlarının bölgede bulunması önerilir. Kuru buz, bazen restoranlarda yemek sunumları yaparken kullanılabiliyor. Kuru buz paletleri, yemeğin etrafını sararak sis etkisi oluşturup görsel bir şölen olarak kullanılabiliyor.
Kuru Buz Ne İşe Yarar?
Kuru buzun en sık kullanıldığı alanlar gıda endüstrisidir. Bozulmaması gereken gıdalarla birlikte muhafaza edilir. Özellikle yaz aylarında dondurma gibi soğuk tutulması ve erimemesi gereken gıdalar, şehirlerarası taşınırken soğukluğunun muhafaza edilmesi için kullanılır. Süblimleşme özelliği bulunan kuru buz, hızla erime özelliğine sahip olan gıdaların yanında kullanışlı hale gelir.
Kuru buz, gıda sektörü dışında kimya laboratuvarlarında soğutma işlemi için değerlendirilir. Bir başka kullanıldığı alan temizlik sektörüdür. Püskürtme yöntemi ile kuru buzla temizleme tekniği, tesisatçılar tarafından daha çok kullanılır. Drenaj boruları temizlenirken ve derin tıkanıklıklar çözülürken bu yöntem tercih edilir.